SKIP TO CONTENT, PRZEJDŻ DO MENU

101. OBCHODY URODZIN ANNY KOŹMIŃSKIEJ, NAJSTARSZEJ SPOŚRÓD ŻYJĄCYCH OSÓB, UHONOROWANYCH MEDALEM SPRAWIEDLIWY WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA.

You are here:
  • Main page
  • News
  • 101. obchody urodzin Anny Koźmińskiej, najstarszej spośród żyjących osób, uhonorowanych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Pani Anna wraz z przybraną matką Marią, narażając swoje życie, ukrywały podczas niemieckiej okupacji czwórkę żydowskich uciekinierów, w tym przez dłuższy czas żydowskiego chłopca Abrahama Jabłońskiego.

Podczas wojny wdowa Maria Koźmińska i jej pasierbica Anna mieszkały w Częstochowie. W latach 1943–45 ukrywały żydowskiego chłopca Abrahama Jabłońskiego (posiadającego dokumenty po zabitym przez Niemców dziecku na nazwisko Bohdan Wojciech Bloch). Czasowo udzieliły też schronienia dalekiemu krewnemu rodziny Jabłońskich – Rubinsteinowi – oraz jego znajomej Ricie wraz z matką Stefą.

We wrześniu 1942 r., podczas prowadzonej przez Niemców akcji likwidacyjnej, ośmioletni Abram wydostał się z getta w Częstochowie. Pomogła mu starsza siostra Iza, która zorganizowała ucieczkę brata z pomocą tzw. granatowego policjanta. Abram ukrywał się między innymi w komórce na węgiel, gdzie zaczął tracić wzrok. Maria Koźmińska wraz z pasierbicą Anną, na prośbę jego wuja, zgodziły się udzielić chłopcu schronienia. Znajomych poinformowały, że dziecko przeżyło tragedię rodzinną, straciło ojca i jest czasowo pod ich opieką.

Koźmińskie troskliwie opiekowały się Abramem i podnosiły go na duchu. Zadbały również o jego edukację, a także zabierały na spacery. Pomimo rewizji niemieckich w ich domu, chłopca udało się uratować.

Po wojnie Abraham Jabłoński wyemigrował do Izraela, gdzie zaświadczył o humanitaryzmie i odwadze obu kobiet. Po czterdziestu siedmiu latach odnalazł Annę Koźmińską
w Warszawie. Poprosił ją o spisanie wspomnień z okresu wojny, co też uczyniła. Na jego wniosek 11 lutego 1991 r. Maria i Anna Koźmińskie zostały uhonorowane przez Instytut Yad Vashem medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W roku 2016 Anna Koźmińska otrzymała od Prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.

101. obchody urodzin Anny Koźmińskiej, najstarszej spośród żyjących osób, uhonorowanych medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

SHARE YOUR STORY

CONTACT
Instytut Pamięć i Tożsamość im. Jana Pawła II

Public task co-financed by the Polish Ministry of Foreign Affairs as part of the Public Diplomacy 2017 contest in the ’Cooperation in public diplomacy 2017’ category.

This publication expresses its author’s views which cannot be equated with the official stance of the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Poland.”

MSZ RP logo