Karol Adwentowicz
W 1940 r. grono bezrobotnych aktorów otworzyło w Warszawie, przy ul. Boduena kawiarnię „Pod Znachorem”. Funkcjonowała ona do wybuchu Powstania Warszawskiego. Jednymi z aktorów w niej pracujących jako kelnerzy, był Karol Adwentowicz (1871-1958) wraz z żoną Ireną (1895-1969), z pochodzenia Żydówką. Na przeł...
Karol Bajak z Niska na Podkarpaciu
Czwartek 30 marca 1944 r. – tego dnia dla Karola Bajaka z Niska (woj. podkarpackie) skończył się świat. Zginął jako więzień polityczny w obozie koncentracyjnym we Flossenbürgu, słynącym z „granitowego sukcesu”. Karol też miał w nim swój udział – zmuszany do niewolniczej pracy w pobliskich kamieniołomach, ...
Karol Chraca - zamordowany za pomoc Żydom
Karol Chraca był odważnym mieszkańcem Wróblówki. 20 maja 1942 r. rozstrzelano go na dziedzińcu w pobliskim Czarnym Dunajcu. Karol poniósł śmierć za dostarczanie jedzenia do getta. Wraz z nim zginęły dwie osoby narodowości żydowskiej: Józef Lehrer i jego córka Reszka. Wszyscy troje zostali pochowani na cme...
Karol i Emilia Kuczatowie
Karol Kuczaty urodził się 5 listopada 1905 r. W czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Radlin (woj. śląskie). Mąż Emilii (z d. Bakoniewska) ur. 9 listopada 1919 r. Małżeństwo Kucztów udzielało schronienia i pomocy pięciu osobom pochodzenia żydowskiego: Mani Kapuszczewskiej, jej synowi Janowi, Nathanowi Freden...
Mieszkańcy Podhala - zamordowani za pomoc Żydom
Karol Chowaniak (ur. 20.11.1902 r.) wraz ze swoją żoną Teklą (ur. 26.09.1902 r.) mieszkali w niewielkiej miejscowości Zawoja*. W 1941 r. otrzymali list, w którym zaprzyjaźniona rodzina Karpowskich z Łodzi pytała o możliwość przyjazdu. Przed wojną takie odwiedziny były częste. Ostatecznie jesienią 194...
Karolak Krystyna opowiada o swoim ojcu, Feliksie Kwiatkowskim
Relację o Feliksie Kwiatkowskim, który udzielał pomocy żywnościowej ludności żydowskiej pomimo nieustannego zagrożenia. O Feliksie Kwiatkowskim opowiedziała nam jego córka Krystyna Karolak, naoczny świadek tamtych wydarzeń.
Karolina Augustyn
Karolina Augustyn (Cichońska) w czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Łosie (woj. małopolskie). Od lutego do kwietnia 1944 r. ukrywała w domu dwóch Żydów – Grossera z Łosia i Dawida Mendla z Ropy.
Karolina Bobryk
Karolina Bobryk w czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Sarnaki (woj. mazowieckie). W czasie wojny pracowała w Browarze Sarnaki. Brała udział w zorganizowanej przez AK pomocy żydom. Pomoc była niesiona dla żydowskich pracowników browaru. Ukrywała na terenie Browaru Dawida Fuksa.
Karolina Juszczykowska - zamordowana za pomoc Żydom
Niemal pół roku trwała więzienna tułaczka Karoliny Juszczykowskiej oczekującej na egzekucję. 23 lipca 1944 r. funkcjonariusze policji ochronnej i niemieckiej żandarmerii wtargnęli do jej mieszkania w Tomaszowie Mazowieckim w poszukiwaniu „elementu żydowskiego”. Polka bowiem od 6 tygodniu ukrywała u siebie...
Karolina Bober Sapeta
Karolina Bober (po mężu Sapeta) urodziła się 11 stycznia 1897 r. W czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Witanowice (woj. małopolskie). Wyprowadziła z getta, a następnie ukrywała i wychowywała dwójkę żydowskich dzieci – Samuela i Sarę Hochheiser. Karolina zmarła 4 kwietnia 1998 r. Karolina Bober ot...
Katarzyna Bielecka
Katarzyna Bielecka (z d. Grabowska) w czasie II wojny światowej mieszkała w kolonii Rudniki (woj. lubelskie). Na terenie swojego gospodarstwa, w budynku niedaleko swojego domu zaopatrywała ludność żydowską w odzież i lekarstwa, podawała im także posiłki.
Katarzyna Filipek, Stefan i Maria Barglik ze wsi Tokarnia
– Pójdziecie do Filipkowej, ukryjecie się u niej w stodole. Niemcy nie wpadną, że wdowa z sześciorgiem dzieci może chcieć się tak narażać – instruował żydowską rodzinę Stefan Barglik, sołtys Tokarni. Żydzi mieszkali w jego wsi i do wiosny 1943 r. prowadzili tam sklep z artykułami spożywczymi. Którego...
Katarzyna i Józef Baliccy z synami
Katarzyna Balicka urodziła się 10 czerwca 1896 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w Siemianówce (Ukraina). Żona Józefa, matka Stanisława i Władysława (ur. 10 maja 1927 r.). Cała rodzina Balickich angażowała się w pomoc rodzinie żydowskiej Pasternak. Dzięki tej pomocy Bernard i Moshe Pasternakowie uciekl...
Katarzyna i Marcin Boczula
Katarzyna i Marcin Boczula w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Sokoliki (woj. podkarpackie). W ich zabudowaniach gospodarskich ukrywali się Żydzi ze Lwowa. Jednym z ukrywających się był znajomy Marcina, pan Flisher.
Katarzyna Kiszka - zamordowana za pomoc Żydom
Gdy się urodziła, nadano jej imię Katarzyna. Gdy umierała, zamiast imienia na ciele miała wytatuowany numer: 63718. Na świat przyszła we wsi Harta, pożegnała się z nim w Auschwitz – 4 czerwca 1944 roku. Trafiła tam za to, że ukrywała osobę pochodzenia żydowskiego. Niemcy aresztowali ją 21 maja 1943 roku, a&nbs...
Kazimiera Augustowska
Kazimiera Augustowska (z d. Rybowicz) w czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Wilków (woj. mazowieckie). Przekazała Chanie Goldberg akt chrztu. Kazimiera Augustowska otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1986 r.
Kazimiera Babiarz
Kazimiera Babiarz urodziła się 21 lutego 1905 r. W czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Izbica (woj. lubelskie). Matka Haliny. Razem z córką pomogła 14-letniemu Żydowi o nazwisku Hanan Lipszyc, ukrywając go w domu i zaopatrując w żywność. Po wojnie chłopiec wyjechał do Izraela. Kazimiera z...
Kazimiera Bayer
Kazimiera Bayer w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 41 m. 10. W swoim mieszkaniu ukrywała lwowiankę żydowskiego pochodzenia Stellę Seidenwesagową z mężem i synem.
Kazimiera Berczyńska, Wacław i Zofia Berczyńscy
Kazimiera Berczyńska (z d. Jankowska) emerytowana nauczycielka, jej syn Wacław z żoną Zofią Berczyńską (z d. Goltz), w czasie II wojny światowej mieszkali w Częstochowie. W swoim domu ukrywali sześcioletnią dziewczynkę pochodzenia żydowskiego Ilonę Frydman. Kazimiera Berczyńska, Wacław Berczyński i Zofia Berczyńska ot...
Kazimiera Błocka
Kazimiera Błocka w czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Zielonka (woj. mazowieckie). Matka Reginy (po mężu Głowacka). Ukrywała w swoim domu osoby pochodzenia żydowskiego. Kazimiera Błocka otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1992 r.
Kazimierz Ardelli
Kazimierz Ardelli w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Wołczuchy (Ukraina). Tam ukrywał Żyda.
Kazimierz Bacia
Kazimierz Bacia był lekarzem internistą. W czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Brał udział w akcjach pomocy Żydom. W czasie domowych wizyt lekarskich przekazywał im m.in. lekarstwa, ubrania, żywność i pieniądze.
Kazimierz Baniak
Kazimierz Baniak w czasie II wojny światowej mieszkał w Radzikowie (woj. mazowieckie). Ukrywał przez dłuższy czas 14-letniego Żyda Józefa Zarzyckiego, uciekiniera z getta warszawskiego.
Kazimierz Bednarski
Kazimierz Bednarski w czasie II wojny światowej mieszkał w Krakowie. Dostarczał żywność osobom narodowości żydowskiej do krakowskiego getta.
Kazimierz Ben
Kazimierz Ben w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Świętomarz (woj. świętokrzyskie). Organizował transport oraz dostarczał pożywienie osobom pochodzenia żydowskiego w tym Kalibowi Szachter Goldiemu. Kazimierz Ben otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 2016 r.
Kazimierz Białas
Kazimierz Białas w czasie II wojny światowej mieszkał w Przemyślu. Dostarczał korespondencję do getta oraz udzielił pomocy w ucieczce z getta trzem osobom pochodzenia żydowskiego.
Kazimierz i Franciszek Barys, Maria Szul
Rodzeństwo Kazimierz (ur. w 1924 r.), Franciszek (ur. w 1924 r.) i Maria (ur. 1924 r., zm. 2014 r., po mężu Szul) Barys, dzieci Michała i Katarzyny. W czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Gaje Kudynowskie (Ukraina). Rodzeństwo Jana i Heleny. Ukrywali i pomagali aż&nb...
Kazimierz i Genowefa Bandyrowie
Kazimierz i Genowefa Bandyrowie w czasie II wojny światowej mieszkali w Milanówku (woj. mazowieckie). Rodzice Hanny (po mężu Biernacka) i Wiesławy (po mężu Krzymowska). Udzielali pomocy Żydówce i jej czteroletniej córce, które uciekły z Tarnowa.
Kazimierz i Maria Bieganowscy uratowali Erwina Krause
W 1921 r. w Dubience nad Bugiem żyło 1204 Żydów, co stanowiło 40,6% ogółu mieszkańców. W 1942 r. Niemcy utworzyli tu getto, w którym zamknęli około 3000 osób. 2 czerwca 1942 r. 2670 Żydów wywieziono do obozu śmierci w Sobiborze. Niemal 250 osób rozstrzelano na terenie cmentarza żydowskiego. W getci...
Kazimierz i Maria Bodaszewscy
Kazimierz (ur. 15 grudnia 1909 r.) i Maria (ur. 2 lutego 1921 r.) Bodaszewscy w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Honoratówka (obecnie Ukraina). Wspólnie przez rok ukrywali troje Żydów z rodziny Wohl, którzy przed wojną mieszkali w miejscowości Bursztyn. Początkowo w zabudowaniach gospodarczych a...
Kazimierz i Maria Czaplińscy z dziećmi
Kazimierz i Maria Czaplińscy mieszkali wraz z dziećmi: Andrzejem i Zuzanną (po mężu Adamowicz) w Wilnie przy ul. Witoldowej. Jesienią 1941 r. do Kazimierza zgłosiła się dawna sąsiadka rodziny, Żydówka- Fruma Błoch prosząc o ukrycie. Gdy w 1941 r. utworzono w Wilnie getto, Fruma trafiła tam wraz...
Kazimierz i Marianna Bieganowscy
Kazimierz (syn Marianny) i Marianna Bieganowscy w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Dubienka (woj. lubelskim). Rodzice Lucyny. Ukrywali dziecko pochodzenia żydowskiego, Erwina Kraus.
Kazimierz Kolbuszewski - zamordowany za pomoc Żydom
Nie do odrobienia są straty wynikłe z hekatomby, jakiej dopuścili się okupanci ziem polskich, na środowisku pracowników naukowych, ludzi myślących, gruntownie wykształconych, dbających o naukową, kulturową i duchową przyszłość następnych pokoleń. Elitę wybito. Jedną z ofiar reprezentującą ów świat intelektu, kultur...
Kilka miesięcy w ukryciu na polu Majewskich
Rodzina Anieli i Bazylego Majewskich mieszkała w miejscowości Siemianówka, około 20 km od Lwowa (teren dzisiejszej Ukrainy). Majewscy trudnili się pracą na roli. „Słyszeliśmy że jechał transport ze Stryja z Żydami i że ktoś uciekł, i była strzelanina”. Wśród uciekinierów znalazła się Żydówka, która u...
Klara Banasik
Klara Banasik ( z d. Kobylec ) urodziła się w 1918 r. Córka Piotra i Karoliny. W czasie II wojny światowej mieszkała w Michałkowicach (obecnie część Siemianowic Śląskich, woj. śląskie). Siostra Mieczysława i Wiktora. Pomagała żydowskiej rodzinie Szulmanów. Klara Banasik otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Nar...
Konstanty Dobrogowski z synem - zamordowani za pomoc Żydom
Konstanty Dobrogowski mieszkał z rodziną we wsi Łempice (powiat siemiatycki). W swym gospodarstwie ukrywał dwóch Żydów. Pomagał mu syn Stanisław. 7 marca 1943 r. do domu Dobrogowskich przyjechali żandarmi niemieccy. Pochwycili ukrywanych Żydów i na miejscu ich rozstrzelali. Konstantego i jego syna zabra...
Konstanty i Jadwiga Apollow
Konstanty Apollow urodził się w 23 listopada 1902 r. W czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Prawnik, mąż Jadwigi. Wraz z żoną przez dwa miesiące ukrywał w mieszkaniu starszą Żydówkę Annę Neuding, której udało się uciec z getta warszawskiego. Konstanty i Jadwiga otrzymali tytuł Sprawiedliwych wś...
Konstatny Boczarow
Konstatny Boczarow (pseudonim „Kolka”) w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Siemiatycze (woj. podlaskie). Wraz z kolegami pomagał żydom dostarczając im żywność.
Kryjówka na strychu u rodziny Kędrów w Bożej Woli
– Tadek, ja cię proszę, nie bierz, to jest niebezpieczne… – prosiła 13-letnia Julianka swojego starszego brata, a jednocześnie opiekuna. Ich rodzice oboje już nie żyli. Tatko zmarł w 1933 roku, a mama 7 lat później. Dzieci z Woli Studzieńskiej przeprowadziły się do Bożej Woli, gdzie tata wybudował im dom. – Julcia...
Krystyna Adamska
Krystyna Adamska w czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Jezierzany (Ukraina), przez jakiś czas okresu okupacji niemieckiej ukrywała w swoim domu, za piecem kaflowym Żydówkę Różę. Kobieta pochodziła z miasta Tłumacz. Gdy przez wieś przeszedł front, bombardując okoliczne domy, mieszkańcy poczęli uciekać w popło...
Krystyna Adolph
Krystyna Adolph (zm. 30.03.1987 r.) mieszkała z mężem i córeczką w Ignalinie k. Trok (Litwa). Przed 1939 r. kobieta pracowała jako nauczycielka historii w Gimnazjum im. księcia Adama Czartoryskiego w Wilnie. Wybuch wojny spowodował, że owdowiała i sama musiała się zająć utrzymaniem córeczki oraz...
Krystyna Aleksander
Krystyna Aleksander (z domu Lizoń) w czasie II wojny światowej mieszkała w Krościenku nad Dunajcem (woj. małopolskie). Była zaangażowana w pomoc Żydowi Henrykowi Sztalbergerowi.
Krystyna Balińska
Krystyna Balińska w czasie II wojny światowej mieszkała w Piotrkowie Trybunalskim (woj. łódzkie). Wraz z kuzynkami zaopiekowała się ok. 2-letnią dziewczynką żydowską. Kobiety znalazły płaczące dziecko porzucone w korytarzu i przygarnęły do siebie. Dziewczynka przeżyła wojnę.
Krystyna Bar
Krystyna Bar (z d. Duma) urodziła się 2 października 1919 r. Córka Marii, siostra Bolesława-Tadeusza. W czasie II wojny światowej mieszkała we Lwowie (Ukraina). Ukrywała i pomagała żydowskiej rodzinie Lenz. Krystyna Bar otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1991 r.
Krystyna Dunaj-Jeż opowiada o swoich rodzicach
Relacja Krystyny Dunaj-Jeż. Rodzice: Bronisława i Władysław Dunaj prowadzili gospodarstwo bardzo zaradnie i pomagali wielu ludziom. Cała rodzina zaangażowana była w życie konspiracyjne. Któregoś dnia ogrodnicy, państwo Galińscy przyprowadzili do ich domu Żydówkę, prosząc o schronienie dla niej. Posłuchajmy relacji o&nbs...
Krystyna i Wincenty Jabłońscy z dziećmi Stanisławem, Zdzisławem i Zofią
Krystyna Cecylia (z d. Hoherman, ur. 22 października 1900 r., zm. 25 października 1975 r.) i Wincenty Jabłońscy z dziećmi Zofią (po mężu Berej), Zdzisławem i Stanisławem (ur. 22 września 1927 r,, zm. 18 czerwca 1992 r.) w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Niwka (obecnie dzielnica Sosnowca...
Krzysztof Ząbek opowiada historię swoich rodziców
Relacja o tym, jak Jan i Wiktoria Ząbek ukrywali swoich żydowskich znajomych. O kryjówkach na strychu i w domu nikt nie mógł się dowiedzieć. Pomimo wielkiego zagrożenia historia pomocy zakończyła się szczęśliwie. O ogromnej odwadze Jana i Wiktorii Ząbek opowiedział nam ich syn – Krzysztof Ząbek.
ks. Edward Tabaczkowski - zamordowany za pomoc Żydom
Ksiądz Edward Tabaczkowski był proboszczem parafii Tłumacz. W czasie okupacji wydawał fałszywe metryki oraz ukrywał Żyda na terenie plebani, za co w sierpniu 1942 r. został aresztowany i osadzony w więzieniu gestapo w Stanisławowie. Tam poddano go torturom. Zmarł 20 października 1942 r. „(…) wystawia...
Mieszkańcy wsi Podborek - zamordowani za pomoc Żydom
Przyszła do Kowalczyków w odwiedziny. We wsi Podborek (obecnie woj. świętokrzyskie) był pracowity letni dzień – 11 lipca 1943 roku. Nic nie zapowiadało tragedii. Naraz do domu wpadli Niemcy. Rozstrzelali wszystkich, którzy znaleźli się wówczas na terenie gospodarstwa. Szukali Żydów, którym Kowalczykowie mieli udzielać s...
Ks. Mieczysław Akrejć - zamordowany za pomoc Żydom
– Powiedzmy, że zmarł na zawał serca – śmiali się zadowoleni z siebie Niemcy. Właśnie zastrzelili ks. Mieczysława Akrejcia, 58-letniego proboszcza parafii pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Brasławiu (obecnie Białoruś). Polski kapłan stał na ganku, broniąc dostępu do plebanii, gdzie ukrywali się Żydzi zbie...
Ks. Teodor Popczyk - zamordowany za pomoc Żydom
Ksiądz Teodor Popczyk w czasie okupacji niemieckiej był wikarym w parafii św. Barbary w Częstochowie. Gdy likwidowano miejscowe getto, wielu Żydów zaczęło szukać pomocy u mieszkańców. Niezwykłą odwagą i zaangażowaniem wykazał się ks. Popczyk, który ukrywał w swym mieszkaniu na plebani Żydów. Wydawał im także m...
ks. Wincenty Kuras - zamordowany za pomoc Żydom
Na rok przed wybuchem wojny, 1 września 1938 roku, władze zakonu michalitów powierzyły ks. Wincentemu Kurasowi funkcję dyrektora placówki wychowawczej w Dziadkowiczach. „Boże, daj światło i siły. Wiem, że misja będzie trudna, ale z Twoim prowadzeniem dam radę. Pomóż, proszę” – modlił się kapłan wyświęcony ledwie dwa lata wcz...
ks. Władysław Grobelny, wikariusz z parafii w Kobryniu
W czasie okupacji ks. Władysław Grobelny był wikariuszem parafii w Kobryniu. Razem z proboszczem, ks. Janem Wolskim, został oskarżony o udzielanie pomocy Żydom. Obu aresztowała najprawdopodobniej policja białoruska, która współpracowała z gestapo. Przez sześć tygodni duchowni przebywali w więzieniu przy ul. Brzeskiej. ...
Ks. Zygmunt Surdacki - zamordowany za pomoc Żydom
Zygmunt Surdacki, syn Wojciecha i Agnieszki z domu Krasińskiej, urodził się 6 czerwca 1905 r. w Urzędowie. Po ukończeniu gimnazjum im. Kanclerza Zamoyskiego w Janowie Lubelskim w 1921 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Lublinie. Za zgodą biskupa Mariana Leona Fulmana w 1926 r. ...
Ksiądz Franciszek Garncarek, proboszcz parafii pw. św. Augustyna w Warszawie
Ksiądz Franciszek Garncarek był proboszczem parafii pw. św. Augustyna w Warszawie. W październiku 1939 r. został osadzony w więzieniu na Pawiaku. Zwolniono go jeszcze w tym samym miesiącu. Po utworzeniu getta kościół św. Augustyna znalazł się na jego terenie. Początkowo nie było zakłóceń w funkcjonowani...
Ksiądz Jan Gielarowski, proboszcz w Michałówce k. Radymna
Ksiądz Jan Gielarowski był proboszczem w Michałówce k. Radymna. W czasie wojny aktywnie włączył się w udzielanie pomocy swoim parafianom. Gdy w czerwcu 1941 r. na zamieszkałych przez niego terenach rozpoczęła się okupacja niemiecka, zaczął ratować Żydów. Ksiądz wydawał im fałszywe metryki chrztu i udziela...
Ksiądz Józef Adamczyk, Stanisława Barszcz, Wanda i Stanisław Skowrońscy
Wieś Boże (powiat białobrzeski) była w czasie okupacji dość spokojnym i bezpiecznym miejscem. Można powiedzieć, że jej nazwa stała się symbolem opieki Opatrzności. Znalazło tutaj schronienie kilka osób pochodzenia żydowskiego. Była jesień, prawdopodobnie rok 1942. Pewne rodzeństwo błąkało się po okolicach Bożego – uciekło ...
Księża z Kobrynia - zamordowani za pomoc Żydom
W czasie okupacji ks. Władysław Grobelny był wikariuszem parafii w Kobryniu. Razem z proboszczem, ks. Janem Wolskim, został oskarżony o udzielanie pomocy Żydom. Obu aresztowała najprawdopodobniej policja białoruska, która współpracowała z gestapo. Przez sześć tygodni duchowni przebywali w więzieniu przy ul. Brzeskiej. ...
Kubarska Marcela, Helena i Klemens Koziołkiewiczowie, Jadwiga i Adam Kwiecińscy
Lata 70. XX w. Anna Koziołkiewicz-Oberda szukała na strychu domu swojej ciotki, Jadwigi Kwiecińskiej, lampy naftowej wykonanej przez dziadka. Natknęła się na inną, mniejszą. Zaciekawiona znaleziskiem, zeszła pokazać je Jadwidze. Ciocia odrzekła, że to zapewne zabawka żydowskiego dziecka, które ukrywali. W czasie wojny w do...