J. Deneko-Sałek i L. Marczak - zamordowani za pomoc Żydom
– Mamo, tato, to jest Bronia, o której wam mówiłam – przedstawiła dziewczynkę Jadwiga. – Broniu kochana – kobieta zwróciła się do dziewczynki – to są moi rodzice. Będzie ci u nich dobrze, mnie też przez lata tak było – uśmiechnęła się filuternie. – Polubisz Pionki, zobaczysz, pięknie tu jest – rozmarzyła się Jadwiga, ws...
Janina i Antoni Kowalscy - Jadłodajnia
Zdzisław Kowalski (ur. 2 kwietnia 1929 r.) opowiada o losach swojej rodziny podczas okupacji niemieckiej. Jego rodzice – Janina i Antoni Kowalscy by przetrwać wraz z czwórką dzieci założyli jadłodajnię, która stała się również ratunkiem dla uciemiężonych Żydów. Często przychodzili do Kowalskich po coś do...
Jadwiga Banaśkiewicz
Jadwiga Banaśkiewicz ( z d. Szczepańska) urodziła się w 1907 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Wiązowa (woj. świętokrzyskie). Żona Marcina, matka Kazimierza i Jana. Ukrywała dwóch chłopców pochodzenia żydowskiego. Zmarła w 1990 r.
Jadwiga Barańska
Jadwiga Barańska w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. W mieszkaniu przy ul. Leśnej zajmowała jeden duży pokój, w którym ukrywała Żydów.
Jadwiga Beck
Jadwiga Beck w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Żona Henryka ps. Nekander, dr Bor. Ukrywała swojego mężem. Jadwiga Beck zmarła 23 marca 1946 r. we Wrocławiu.
Jadwiga i Helena Bień
Jadwiga i Helena Bień w czasie II wojny światowej mieszkały we wsi Łubnice (woj. świętokrzyskie). Były zaangażowane w pomoc Racheli Nekrycz i Blumie – kobietom pochodzenia żydowskiego.
Jadwiga Bilwin
Jadwiga Bilwin była członkiem „Żegoty”, gdzie działała jako konspiracyjny łącznik w Referacie Dziecięcym.
Jadwiga Bobowska
Jadwiga Bobowska w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Ukrywała przez dwa miesiące żydowskie małżeństwo Kahanów.
Jadwiga Boczar
Jadwiga Boczar urodziła się w 1916 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w Rzeszowie i Warszawie. Ukrywała osoby pochodzenia żydowskiego z rodzin Rozenholc i Bergman. Początkowo ukrywała w Warszawie a później w Piastowie (woj. mazowieckie). Jadwiga zmarła 1 stycznia 2017 r. Jadwiga Boc...
Jadwiga Długoborska - zamordowana za pomoc Żydom
Jadwiga Długoborska (z d. Wagner) w czasie okupacji mieszkała w Ostrowi Mazowieckiej. Była właścicielką pensjonatu, który założyła na początku lat 30. Gdy rozpoczęła się eksterminacja ludności żydowskiej w Ostrowi, 11 listopada 1939 r. Jadwiga udzieliła schronienia 10 Żydom. Kryjówkę stanowiły dwa pomieszczenia oddziela...
Jajeśnicowie - zamordowani za pomoc Żydom
Cegielnia w Kałuszu była, cegielni w Kałuszu nie ma. Spłonęła, a wraz z nią jej właściciele: Jajeśnicowie z 20-letnim synem Janem, oraz ukrywana tam przez nich rodzina Joffe – trzy lub cztery osoby. Przyczyną pożaru nie był wypadek, nieuwaga pracowników czy uderzenie pioruna. Przyczyną było celowe podpalenie budynku i&n...
Jakub i Stanisława Baucenowie
Jakub i Stanisława Baucenowie, rodzice piątki dzieci. W czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Adamów (woj. lubelskim). Pomagal osobą pochodzenia Żydowskiego z okolic Adamowa.
Jakub i Julia Bejda
Jakub i Julia Bejda w czasie II wojny światowej mieszkali w Warszawie. Przez cały okres wojny ukrywali w swoim domu kobietę pochodzenia żydowskiego Nachę Spirer.
Jakub i Stanisław, przyrodni bracia z Nowego Kawęczyna
Jakub Fedorowicz i Stanisław Trojanowski byli przyrodnimi braćmi. Prowadzili wspólne gospodarstwo we wsi Kawęczyn B (obecnie Nowy Kawęczyn, powiat Skierniewice). Zginęli wiosną 1944 r. za ukrywanie czworga Żydów, wśród których byli: Abraham Rosenberg z synem, pewien krawiec z Rawy Mazowieckiej (około 25 lat) i jego...
Jakub i Stanisława Bancerzowie
Jakub i Stanisława Bancerz (z d. Baran) w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Dębowica (woj. lubelskie). Rodzice Eugenii, Mariana i Henryka. Przez około dwa miesiące na terenie swojego gospodarstwa ukrywali cztery kobiety pochodzenia żydowskiego.
Jan Bachański
Jan Bachański w czasie II wojny światowej angażował się pomóc Żydom. Aby mieć środki finansowe potrzebne do pomocy, sprzedał 5 ha swojej ziemi.
Jan Baculewski
Jan Baculewski w czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Był kierownikiem Ośrodka Szkół Zawodowych i Tajnego Nauczania Grochów-Wawer. Przyjmował na naukę dzieci żydowskie i starał się wyszukiwać dla nich bezpieczne noclegi.
Jan Bąkowski i jego syn Edward - zamordowani za pomoc Żydom
Po policzkach Anny i jej córki Celiny z wolna płynęły łzy. Stały bezradnie nad jeszcze ciepłym ciałem Jana – męża i ojca czworga dzieci. Jeszcze chwilę wcześniej w ich serca tliła się nadzieja, że mężczyzna może przeżyje. Teraz jednak wszelkie oznaki życia ustały. Zrozpaczonym kobietom nie mieściło się w głowie, że...
Jan Bańkowski z żoną
Jan Bańkowski z żoną w czasie II wojny światowej mieszkał w Weryni (woj. podkarpackie).Ojciec sześciorga dzieci (w tym Marii Gajewskiej). Ukrywał przez miesiąc Żyda o imieniu Dawid.
Jan Bargiel
Jan Bargiel w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Brzozowa (woj. podkarpackie). Ukrywał cztery osoby pochodzenia żydowskiego.
Jan Bartczak
Jan Bartczak urodził się w 1920 r. Syn Marii, brat Zofii (po mężu Gołąbek). W czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Pomagał osobom pochodzenia żydowskiego wydostać się z getta. Ukrywał ich w swoim domu. Zmarł w 1999 r. Jan Bartczak otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 2001&n...
Jan Bartnik
Jan Bartnik w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Zabrodzie (woj. łódzkie). Mąż Marianny, ojciec Janiny, Stanisława, Stefana, Jana, Władysławy. Ukrywał na strychu żydowską rodzinę.
Jan Bartosik
Jan Bartosik urodził się 12 sierpnia 1916 r. W czasie II wojny światowej mieszkał w Łodzi. Dostarczał żywność i potrzebne towary mieszkańcom łódzkiego getta.
Jan Baszczij
Jan Baszczij przedwojenny sołtys z Zalesia. W czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Zalesie (Ukraina). Ukrywał w swoim domu Żydów z buczackiego Judenratu.
Jan Bednarz
Jan Bednarz w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Niwki (woj. mazowieckie). Ukrywał w swoim domu mężczyznę pochodzenia żydowskiego Izaaka Fiszera.
Jan Benisz - zamordowany za pomoc Żydom
Na drzwiach wisiała tabliczka: „Jan Karol Benisz, naczelnik Miejskiego Biura Aprowizacji”. Przed wojną był naczelnikiem Urzędu Skarbowego w Mysłowicach, ale został stamtąd wysiedlony i tak trafił do Gorlic. Teraz odpowiadał w mieście m.in. za kontakty z okupantem i informowanie go o liczebności mieszkańcó...
Jan Białek
Jan Białek w czasie II wojny światowej był sekretarzem gminy Baranów (woj. podkarpackie). Wyrabiał fałszywe dokumenty osobom pochodzenia żydowskiego.
Jan Bienias
Jan Bienias urodził się 23 grudnia 1910 r. W czasie II wojny światowej mieszkał w Krakowie. Niósł pomoc ludności żydowskiej poprzez dostarczanie żywności na teren obozu koncentracyjnego Kraków–Płaszów. Jan zmarł 9 marca 1991 r.
Jan i Stanisława Bieniek
Jan i Stanisława Bieniek w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Wszerzecz (woj. podlaskie). Ukrywali w swoim domu Żyda Szmulka Gołąbka.
Katarzyna i Ludwik Bigos z synem Janem
Katarzyna i Ludwik Bigos z synem Janem (mężem Zyty) podczas II wojny światowej mieszkali w miejscowości Karsy (woj. małopolskie). Wspólnie ukrywali w swoim domu osobę pochodzenia żydowskiego.
Jan Biniek
Jan Biniek w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Zezulin (woj. lubelskie). Ojciec Eugenii. Był zaangażowany w pomoc Żydom z getta w Lublinie i Ludwinie.
Jan, Maria i Józef Błyskoń
Jan, Maria i Józef Błyskoń w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Witoszyce (woj. dolnośląskie). Ukrywali czteroosobową żydowską rodzinę Mahlerów.
Jan Bobeszko
Jan Bobeszko był zaangażowany w pomoc Żydom.
Jan Bobowski - zamordowany za pomoc Żydom
Nad zgliszczami domu trzyosobowej rodziny Bobowskich w Lipinach (pow. dębicki) unosił się jeszcze duszący dym. Zmasakrowane ciało gospodarza, Jana Bobowskiego, leżało nieopodal. Okrutnie go pobito, a w końcu rozstrzelano za ukrywanie w domu Żydów przybyłych z Pilzna – trzech kobiet i mężczyzny. Po skończo...
Jan Bocheński
Jan Bocheński w czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Wraz z przyjaciółmi był zaangażowany w pomoc dla 26-ciu żydów. Jan sprzedał swoją działkę w Parysewie aby zdobyć pieniądze na opłacenie mieszkań dla żydów. Oddał swoje mieszkanie w Warszawie na ulicy Sapieżyńskiej 21 aby Żydzi mogli się tam u...
Jan Boczkowski
Jan Boczkowski w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Antolin. Uratował dziewczynkę żydowską, która jako jedyna z rodziny Moszkowskich przeżyła egzekucję. Dziewczynka mieszkała u Jana przez kilka lat do wyzwolenia i przyjechała z nim na ziemie zachodnie gdzie zamieszkała. Jan również znalazł ...
Jan Bodka
Jan Bodka w czasie II wojny światowej mieszkał w Woli Baranowskiej (woj. podkarpackie). W okresie okupacji niemieckiej był wójtem gminy Baranów. Wykorzystywał swą pozycje do pomocy żydom wystawiając im fałszywe dokumenty, m. in. pomógł w ten sposób Żydowi o nazwisku Hauser. Ukrywał również Żydów w swoich zabud...
Jan Bolesławski - zamordowany za pomoc Żydom
Jan skamieniał. Przed drzwiami stali Niemcy. Przyszli na rewizję. Gospodarz miał jednak nadzieję, że „Mordki” [Mordechaja] nie znajdą. Kryjówka była przecież dobra… Niemcy dotarli na strych. Jeden z nich dojrzał wystający spod słomy but. Chwycił za niego, a jego właściciel, błyskawicznie wygramoliwszy się z kr...
Jan Brust - zamordowany za pomoc Żydom
„Boże, daj siły w nogach!” – na komendę „Halt” Brust zmówił w myślach ekspresową modlitwę i rzucił się do ucieczki. Miał przy sobie fałszywe dokumenty i leki dla Żydów z obozu pracy Hasag zorganizowanym przy Hucie Częstochowa. Grypsy zdołał połknąć – by w razie niepowodzenia nie trafiły w niemieckie ...
Jan Celej i Stefan Kapczyński - zamordowani za pomoc Żydom
– Ty, Stefan, co to za hałas? – z wyraźnym zaniepokojeniem w głosie rzucił do sąsiada goszczący u niego akurat Jan Celej. Stefan Kapczyński zamarł. – To Niemcy… – wyszeptał. I miał rację. Chwilę później niemiecka żandarmeria i policja granatowa przetrząsały dom i całe gospodarstwo Stefana Kapczyńskie...
Jan Choiński - zamordowany za pomoc Żydom
Cała rodzina Choińskich ze wsi Szlasy Łopienite, gm. Rutki, była zaangażowana w pomoc udzielaną jednej osobie pochodzenia żydowskiego, mężczyźnie, na którego wołali „Mosiek”. Prawdopodobnie pochodził z Łomży i miał na imię Szymon. W relacjach podawane jest również nazwisko Kokoszko. Mężczyzna był znany we wsi,...
Jan Domaradzki i bracia Szczepaniakowie - zamordowani za pomoc Żydom
– Gdzie są? – ściszonym tonem spytał szwagrów Jan Domaradzki. – Na strychu – skinieniem głowy wskazał Stanisław Szczepaniak. – Przyniosłem trochę jedzenia i koce. Na dworze coraz zimniej – Janek zaczął wyciągać pakunki. – Świetnie, przyda się – odparł Władysław, brat Stanisława. – Jest ich troje: ojciec, matka i dzieck...
Jan Fiałkowski (Fijałkowski) ze wsi Lachy k. Próżany
„Dlaczego tak długo go nie ma?” – coraz bardziej niepokoiła się żona Janka Fijałkowskiego. Miała przeczucie, że stało się coś złego. Tego dnia, 8 grudnia 1942 roku, w uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, ich dom nawiedziło gestapo. W pierwszej chwili kobietę zdjął strach, bo przecież tyle się u nich...
Jan Galas z ul. Ogrodowej w Warszawie
Jan Galas mieszkał z rodziną w Warszawie. W czasie wojny musiał opuścić swoje dotychczasowe mieszkanie przy ul. Ogrodowej, ponieważ znalazło się ono na terenie getta. Nastąpiła zatem wymiana mieszkań między Galasami a Żydówkami przebywającymi w mieszkaniu przy ul. Brzeskiej. Żydówki po pewnym czasie uciekły z ...
Jan Gałat z żoną Marianną, córką Heleną i synem Czesławem Władysławem ze wsi Nasutów
– Jaaa–siu, gotooo–we! – wołała z kuchni Marianna, która właśnie skończyła szykować posiłek dla Żydów ukrywających się w lasach w okolicy wsi Niska Nasutów. Podział ról był zwykle taki: ona przygotowywała posiłki, a on je zanosił. Wśród stałych odbiorców był m.in. Żyd Rozgold z synem. Państwo Gałatowie znali się z ...
Jan Gawrych z żoną Aleksandrą i czworgiem dzieci ze wsi Czarna
Jan Gawrych mieszkał z żoną Aleksandrą i czworgiem dzieci we wsi Czarna (powiat miński), gdzie pracował jako leśniczy. Gdy w 1940 r. w pobliskim Stanisławowie Niemcy utworzyli getto, Jan i Aleksandra pospieszyli z pomocą swoim żydowskim znajomym – dostarczali im jedzenie. W 1942 r. z getta w&n...
Jan Gerej - zamordowany za pomoc Żydom
Jan Gerej mieszkał z rodziną w Tchórzowej (powiat węgrowski). Opiekował się żydowskim chłopcem w wieku 13-14 lat. Żyd przychodził do Jana po jedzenie – zawsze je otrzymywał. Sąsiad Gerejów radził, aby przegonić chłopaka, ale Jan nie chciał odmówić pomocy. Do mężczyzny przychodzili również inni Żydzi. Byli ukrywani ...
Jan i Aleksandra Góralowie, Stanisław, Adela, Czesława, Lucyna, Henryka
Kosów Lacki to niewielka miejscowość w województwie mazowieckim, położona nieopodal Buga. Od obozu zagłady w Treblince mieszkańców dzieliło niecałe 10 km. Stwarzało to wiele możliwości pomocy prześladowanej ludności żydowskiej, ale też niosło za sobą ogromne zagrożenie. Jan i Aleksandra Góralowie, którzy wra...
Jan i Anna Banachowie
Jan i Anna (z d. Darmetko) Banachowie w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Miastkowo (woj. podlaskie). Rodzice sześciorga dzieci w wieku od 8 do 20 lat. W swoim gospodarstwie ukrywali czwórkę Żydów z rodziny Rostker i Śniadowicz. Jan i Anna Banachowie otrzymali tytuł Sprawiedli...
Jan i Eugenia Rogowscy, dzieci: Czesław, Stanisława, Florian
Eugenia i Jan Rogowscy mieli troje dzieci. Czesław urodził się w 1935 r., Stanisława w 1938 r., najmłodszy – Florian – w 1941 r. Rodzina mieszkała razem z rodzicami Jana – Pawłem i Anną Rogowskimi – i jego siostrą Antoniną Rogowską. Ich dom położony był we wsi Usznia (województwo tarnopolskie)....
Jan i Helena Bera
Jan i Helena Bera w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Piotrów (woj. świętokrzyskie). Rodzice Tadeusza. Małżeństwo dostarczało żywność mężczyznom pochodzenia żydowskiego Mośkowi, Urysowi i Pinkwasowi Zajfmanom.
Jan i Helena Pylińscy z majątku Lidziuny
Jan i Helena Pylińscy mieszkali na Litwie – na początku blisko polskiej granicy, później przenieśli się w głąb kraju, do Ponadel. Z dziećmi (Markiem, Jankiem, Jadwigą i Ireną) zamieszkali we własnym majątku Lidziuny. Jan był ogromnym patriotą oraz człowiekiem o wielkim sercu. Chciał pomóc chociaż j...
Jan i Jadwiga Grzybowie ze wsi Wiewiórka k. Dębicy
Akcję pacyfikacji wsi Wiewiórka poprowadził sam szef gestapo w Dębicy – Julius Garbler. Dla znajomych uprzejmy, elegancki pan, w pracy zaś wzorowy gestapowiec – bezwzględny i okrutny. 23 marca 1943 r. wraz z funkcjonariuszami Bahnschutzpolizei z Dębicy najpierw zawitał w domostwie rodziny Skwirów. Po rozs...
Jan i Jadwiga Jociowie
– Wieczny odpoczynek racz Jadwidze i Janowi dać Panie… – modliła się na cmentarzu w Czerniejowie pogrążona w żałobie rodzina państwa Jociów ze wsi Mętów. Słowa wypowiadanej modlitwy koiły serca bliskich – wciąż jeszcze zszokowanych mordem, jakiego Niemcy dopuścili się na Polakach za gest człowieczeństwa względ...
Jan i Józefa Babikowie
Jan i Józefa Babikowie w lipcu 1943 r. przekazywali żywność rodzinom żydowskim.
Jan i Julia Abramik
Jan Abramik mieszkał wraz z żoną Julią oraz dwójką dzieci w Busku (Ukraina). Małżeństwo w czasie II wojny światowej wspomagało żywnościowo Żyda znanego jako Mechel. Mężczyzna wraz z żoną ukrywał się w cegielni. Przy pomocy Abramików zdołali oni dotrwać do wyzwolenia.
Jan i Kazimiera Barauowie
Jan (zm. w 1981 r.) i Kazimiera (zm. w 1953 r.) Barauowie w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Opatkowice (woj. lubelskie). Rodzice Ireny (po mężu Gruba). Ukrywali w stodole dziewczynkę pochodzenia żydowskiego.
Jan i Ludwika Barutowie
Jan i Ludwika Barutowie w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Huta Polańska (woj. podkarpackie). Rodzice Jadwigi (po mężu Urbańska). Ukrywali i pomagali Żydówce Goldzie Strenger (Heller). Jan zmarł w 1956 r. a Ludwika zmarła w 1978 r. Jan i Ludwika Barutowie otrzymali tytuł Sprawiedliwy...
Jan i Ludwika Bergiel
Jan i Ludwika Bergiel w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Osobnica (woj. podkarpackie). Na terenie swojej posesji udzielali schronienia czterem osobom pochodzenia żydowskiego.
Jan i Magdalena Boczar
Jan i Magdalena Boczar w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Gaje Buczackie (woj. podolskie, obecnie Ukraina). Wspólnie przez bliżej czas ukrywali rodzinę żydowską w zabudowaniach gospodarczych. Żydzi odeszli bez pożegnania, ich dalszy los jest nieznany.
Jan i Maria Barzałowie
Jan i Maria Barzałowie w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Horodysko (woj. Lubelskie). Przez 18 miesięcy para ukrywał w szopie dwie kobiety pochodzenia żydowskiego, Róże Zarucką wraz z matką. Jan i Maria Barzałowie otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1983 r.
Jan i Maria Beduch z synami Eugeniuszem i Janem
Jan i Maria Beduch z synami Eugeniuszem i Janem w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Brzana (woj. małopolskie). Przez 17 miesięcy ukrywali w swoim domu kobietę pochodzenia żydowskiego Sarę Szwimer ze wsi Jankowa.
Jan i Maria Samojedni - zamordowani za pomoc Żydom
Jan Samojedny i jego żona Maria mieszkali w Głogowie Małopolskim. W czasie okupacji po likwidacji getta w 1942 r. ukrywali w swoim domu Mojżesza Wachtela. „Ten dom ich leżał blisko cmentarza żydowskiego, na krańcach miasteczka.”. Dla Żyda Samojedni przygotowali specjalną kryjówkę. Dnia 18 lutego 1943&nb...
Jan i Władysława Barańscy z dziećmi Zbigniewem, Hanną i Stefanią
Jan Barański (zm. w 1950 r.) z rodziną w czasie II wojny światowej mieszkał w Grójcu (woj. mazowieckie). Mąż Władysławy (z d. Deleżyńska, zm. w 1962 r.), ojciec Hanny, Stefanii (po mężu Łyszczyńska, ur. 16 października 1929 r.), Zbigniewa. Wraz z rodziną ukrywał i opiekował się żydowskim chłopce...
Jan i Zofia Bartoszewiczowie
Jan Bartoszewicz w czasie II wojny światowej mieszkał w Wilnie (Litwa). Mąż Zofii (z d. Janowa). Razem z żona ukrywał i opiekował się Żydem Abrahamem Sutzkever, który uciekł z wileńskiego getta. Jan i Zofia Bartoszewicz otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1982 r.
Jan Jagiełło - zamordowany za pomoc Żydom
– Chłopcy, a co wy tu robicie? – zapytał Jan Jagiełło, gospodarz z Pawłowa, zdumiony widokiem dwójki żydowskich dzieci włóczących się samotnie po okolicy. Mężczyzna rozglądał się przy tym bacznie, czy aby nikt ich nie obserwuje. Bronek i Janek Cyngiserowie, bracia w wieku ok. 10 lat, byli wyraźnie zziębnięci i głod...
Jan Jantoń - zamordowany za pomoc Żydom
– Janeczko, jutro z rana pójdziemy tam, gdzie zawsze, dobrze? – zwrócił się do kilkuletniej dziewczynki jej ojciec – Jan Jantoń. Nazajutrz wczesnym rankiem jego żona, Bronisława, naszykowała zwyczajową wałówkę dla chroniących się w lesie Żydów. Latem 1942 roku, kiedy rodzina Fischów ukrywała się u nich w domu we ws...
Jan Joniuk z córką Eugenią
Jan Joniuk w czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Ojciec Leokadii (po mężu Michalska), Eugenii (po mężu Bartosiak) i Zofii (po mężu Wycech). Razem z córką Eugenią ukrywał sześć osób pochodzenia żydowskiego o nazwiskach: Michelson, Jomtow oraz Walerschtein. Jan Joniuk z córką Eugenią otrzymali tytuł Spr...
Jan Kalina - zamordowany za pomoc Żydom
Ogołocone z liści gałęzie smagały twarz Polki przedzierającej się przez listopadowy las. Kobieta jednak tego nie czuła. W uszach boleśnie rozbrzmiewał jej strzał z niemieckiego karabinu. Ten, który zabił jej tatę – 82-letniego Jana Kalinę. Genowefie Szeleś udało się zbiec z resztą domowników, ale jej ojciec już nie dał rady....
Jan Kuszneruk i jego syn Józef - zamordowani za pomoc Żydom
Za to, że w czasie wojny pomogli Żydom, ukrywając ich u siebie w domu we wsi Grabanów i zapewniając to, co potrzebne do przeżycia, 20 lipca 1943 roku odebrano im życie. Rozstrzelano ich. Józef Kuszneruk w chwili śmierci był właściwie u początku życia: miał 21 lat. Jego ojciec miał lat 52. Pozostała po&nbs...
Jan Machulski - zamordowany za pomoc Żydom
Jan Machulski był sołtysem wsi Jeżewo, Schabajewo i Piaski. Od 1941 do 1942 r. ukrywał 3 Żydówki ze wsi Piaski: Chabę Dygałę, Alkę i Cerę Alterowicz (w dokumentach pojawiają się także inne warianty imion i nazwisk). Gdy Żydówki dowiedziały się, że Niemcy wywożą ciężarówkami Żydów z Sierpca, post...
Jan Malczewski i Zygmunt Kaczmarek - zamordowani za pomoc Żydom
– Wydał ich… Ten Żyd, co to mu pomagali. Abram Zelkowicz – relacjonowała kobieta. – Ale jak to? Przecież oni go żywili, dali schronienie, dbali mu o synka – Józek mu chyba było… To się nie godzi tak później wydać kogoś na śmierć… – dziwowała się sąsiadka. Była wstrząśnięta mordem, jakiego Niemcy dopuścili się na dwóch...
Jan Michalski i jego syn Stanisław ze wsi Słomniki
Jan Michalski mieszkał z synem Stanisławem w Słomnikach**. W czasie okupacji mężczyźni pomagali ukrytym w pobliskim lesie Żydom, za co zostali rozstrzelani w marcu 1943 r. przez niemieckich żandarmów. Do egzekucji doszło w lesie Strzyganiec k. Miechowa. Bibliografia: IPN BU 392/2035. W. ...
Jan Plewik - zamordowany za pomoc Żydom
Jan Plewik mieszkał razem ze swoją mamą Jadwigą w Zastawiu (dziś jest to część Bełżyc). W czasie okupacji Jan i Jadwiga udzielili schronienia swoim żydowskim sąsiadom, o nazwisku Kamionka. „On chciał sąsiadom podać rękę. I mając wtedy 32 lata, ratował sąsiedzkich Żydów, mieszkających po przeciwnej stronie...
Jan Semik - zamordowany za pomoc Żydom
Jan Jakub Semik mieszkał w Limanowej (woj. małopolskie), gdzie pracował jako listonosz. W pierwszych dniach wojny, 6 września 1939 r. Niemcy aresztowali 9 Żydów. Ładując ich na samochód, brutalnie się z nimi obchodzili w czynie i w słowie. Jan Semik zareagował, widząc zachowanie Niemców. Wstawił się za&nb...
Jan Slemp - Zamordowany za pomoc Żydom
Jan Slemp mieszkający w czasie okupacji niemieckiej w Dylągówce (pow. rzeszowski) udzielił schronienia Majerowi Zalcmanowi, który był handlarzem koni. Został za to aresztowany 30 grudnia 1943 r. Następnego dnia razem z Żydem, którego ukrywał, został zastrzelony.
Jan, Wiktoria i Maria Rakoczy
Jan Rakoczy w czasie okupacji niemieckiej mieszkał w Sance k. Krakowa. Jego gospodarstwo było położone wyżej, tj. w przysiółku Sanki od strony Baczyna. Trudny dojazd i położenie domu sprawiły, że było to idealne miejsce na schronienie. Razem z Janem mieszkały jego młodsze siostry, panny: Wikto...
Jan Włodarczyk, żołnierz AK ps. „Rezeda” z Lubomierza
Jan Włodarczyk, żołnierz AK ps. „Rezeda”, podczas okupacji mieszkał w Lubomierzu (powiat bocheński). Wielokrotnie wykazał się ogromną odwagą i poświęceniem. Jego żona Zofia również działała w strukturach AK. Strategiczna sytuacja Gdowa, oddalonego około 50 km od Lubomierza, nie była zbyt dobra, a system obronny miasteczka...
Janina Babiańska
Janina Babiańska (z d. Daniłowicz) urodziła się 24 czerwca 1925 r. W czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Lelerviskiai (Litwa). Wraz z rodziną pomagała Silomowi Goldstein i jego żonie Tamarze. Żydzi uciekli z kowieńskiego getta i byli ukrywani w stodole przez 7 miesięcy. Janina Babiańska otrzymała...
Janina Bagłajewska
Janina Bagłajewska (z d. Kwiecińska) urodziła się 11 listopada 1929 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Córka Janiny (z d. Górnicka), siostra Marii (po mężu Zdanowicz) i Hanny (po mężu Morawiecka). Przez dwa lata udzielała schronienia i pomocy mężczyźnie pochodzenia żydowskiego Zygmuntowi Kellerowi ora...
Janina Bajurko
Janina Bajurko (z d. Malec) w czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Maziły (woj. lubelskie). Zaopiekowała się 12-letnią dziewczynką żydowską, która uciekając z transportu zraniła się w stopę. Janina, za sprawą donosu, została aresztowana i osadzona w obozie na Majdanku, a następnie wywieziona do...
Janina Bakalarz
Janina Bakalarz w czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Malinowszczyzna (woj. lubelskie). Żona Józefa, matka Heleny i Aliny. Janina pomagała dzieciom żydowskim o nazwisku Sima (chłopiec i dwie dziewczynki), ukrywając ich w stodole i dbając, by mieli co jeść.
Janina Baranowska
Janina Baranowska (z d. Machaj) w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Córka Jana i Walerii. Siostra Eugenii (po mężu Kaźmierczak) i Józefa. Była zaangażowana w pomoc Żydom.
Janina Barańska z synem Stanisławem
Janina Barańska urodziła się 12 grudnia 1905 r. w Warszawie. W czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Rubieżewicze (Białoruś). Matka Stanisława (ur. 28 sierpnia 1927 r. w Warszawie). Wysyłała żywność i lekarstwa do getta w Rubieżewiczach. Razem z synem Stanisławem ukrywała i opi...
Janina Barczak
Janina Barczak w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Pracowała w wydziale opieki społecznej. Była zaangażowana w pomoc żydowskim dzieciom wywiezionym z domu Ojca Baudouina.
Janina Bereska
Janina Bereska urodziła się 1906 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w Radomsku (woj. łódzkie). Matka Mariana i Władysławy. Od 1942 r. w swoim domu ukrywała pięć osób pochodzenia żydowskiego w tym Berka Ofmana i Reginę (Rivkę) Epstein. Janina zmarła 3 września 1970 r. Janina Bereska otrzy...
Janina Berger
Janina Berger (z d. Kowalyk) urodziła się w 1909 r. Córka Karoliny. W czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Zrotowice (Ukraina). Żona Samka. W swoim domu ukrywała pięć osób pochodzenia żydowskiego m. in. swojego męża Samka Bergera i Beatę Rosenzweig. Janina Berger zmarła w 1998 r.
Janina Bertus
Janina Bertus w czasie II wojny światowej mieszała we Lwowie (Ukraina). Od 1943 r. przez dwa lata opiekowała się małym chłopcem pochodzenia żydowskiego.
Janina Białasik z mężem i synem Wiktorem
Janina Białasik z mężem, synem Wiktorem i córką Olgą w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Janopol (Białoruś). W swoim domu ukrywali mężczyznę pochodzenia żydowskiego Motela Mendelowicza.
Janina i Jerzy Bilińscy
Janina i Jerzy Bilińscy w czasie II wojny światowej mieszkali w Rzeszowie. Rodzice Barbary. Wspólnie byli zaangażowani w pomoc Żydom poprzez załatwianie im fałszywych dokumentów.
Janina i Kazimierz Biały
Janina (z d. Godlewska) i Kazimierz Biały w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Boguty-Milczki (woj. mazowieckie). Rodzice Jadwigi. Na terenie swojej posesji w stodole ukrywali osoby pochodzenia żydowskiego w tym rodzinę Chazan oraz Esterę Klejnot. Janina i Kazimierz otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród...
Janina i Marian Bieleccy z córką Marią
Janina i Marian Bieleccy w czasie II wojny światowej mieszkali we Lwowie (Ukraina). Rodzice Marii. Ukrywali w swoim domu Żyda o nazwisku Zelcer, do chwili uzyskania przez niego fałszywych dokumentów.
Janina i Stanisław Wysoccy z Lubartowa
Janina i Stanisław Wysoccy mieszkali w Lubartowie. Janina pracowała jako nauczycielka, Stanisław był urzędnikiem magistratu, a także założycielem i dyrygentem Orkiestry Strażackiej w Lubartowie. Późną lipcową porą 1942 r. małżeństwo usłyszało dochodzący z niedaleka płacz dziecka. Gdy Wysoccy wyszli na g...
Janina Koc
– Nina, słuchaj, mam sprawę – zaczął Stanisław Likiernik ps. Stach. – Trzeba znaleźć kryjówkę dla mojej kuzynki Bronki Muttermilch. Da radę? – zapytał. – No jak kuzynka, to co ma nie dać rady? – odparła, a w głowie już układała plan, jak zdobyć dla niej papiery. Właściwie potrzebowała dwóch kompletów, bo w swoim mieszka...
Janina Stupnicka z córką Anną Bando
Janina Stupnicka (z d. Wójcik) urodziła się 28 lutego 1901 r. Matka Anny Bando (ur. 23 lutego 1929 r.). W czasie II wojny światowej mieszkała wraz z córką w Warszawie. Janina yyła nauczycielką. Wspólnie z córką ukrywała trzy osoby pochodzenia żydowskiego: Krystynę Wójcik, Lukaussy Grynberg oraz Mikołaja Borenstein....
Jerzy Bielecki
Jerzy Bielecki urodził się 28 marca 1921 r. W czasie II wojny światowej przebywał w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau. W 1944 roku Bielecki zorganizował ucieczkę z obozu. Udało mu się uratować Żydówkę – Cylę Cybulską. Zmarł 20 października 2011 r. Jerzy Bielecki otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Ś...
Jerzy Czajkowski opowiada jak jego rodzice i dziadkowie pomogli Żydom
Państwo Czajkowscy mieszkali we wsi Zręcin na Podkarpaciu. Po likwidacji krośnieńskiego getta w stodole znaleźli Żyda, który przed wojną był ich sąsiadem i prowadził sklep. Mężczyzna błagał o pomoc jemu i jego rodzinie. Pomoc nie była łatwa, bo w potrzebie było 9 osób. Jerzy Czajkowski opowiada jak jego ...
Jerzy i Helena Arwanitti
Jerzy i Helena (z d. Kicińska) Arwanitti w czasie II wojny światowej mieszkali w Warszawie. Ukrywali w swoim mieszkaniu Żydówkę Rinę Karwasser i jej matkę, którą znali jeszcze sprzed wojny. Schronienie u nich znaleźli także Leopold Popper z synem, którym udało się uciec z getta warszawskiego. Jerzy i&nb...
Jerzy i Zofia Bart
Jerzy Bart urodził się w 1900 r. W czasie II wojny światowej razem z żona mieszkał w Warszawie. Mąż Zofii (z d. Derlicka, ur. 1912 r. zm. 1996 r.), ojciec dwójki dzieci. Małżeństwo ukrywało i pomagało kobiecie pochodzenia żydowskiego Brachi Wakszlak. Jerzy i Zofia Bart otrzymali tytuł Sprawiedliwy ...
Jerzy Lewestan opowiada o swoim dziadku Gustawie Lewestanie.
Pan Gustaw Lewestan nie potrafił bezczynnie patrzeć na niebezpieczeństwo grożące jego sąsiadom – Żydom. Postanowił im pomóc i za tę pomoc poniósł śmierć. Jego decyzja pociągnęła za sobą jeszcze jedno życie. Jerzy Lewestan, brat Gustawa, został aresztowany i zesłany do obozu tylko dlatego, że jego brat nie pozostał ...
Joanna Abucewicz
Joanna Abucewicz mieszkała wraz z mężem Wincentym i córką Reginą w Trokach (obecnie Litwa). Gdy w 1941 r. wzmożyły się prześladowania ludności żydowskiej, kobieta będąc w zaawansowanej ciąży pomagała żywnościowo rodzinie żydowskich aptekarzy- Bonimowiczów. Cała ta rodzina została później zabrana przez Niemców i&nbs...
Joanna Bartkowiak
Joanna Bartkowiak w czasie II wojny światowej mieszkała w Milanówku (woj. mazowieckie). Żona Maksymiliana, matka Haliny (po mężu Dąbkowska). Ukrywała Żydówkę Irenę Szaniecką z dzieckiem.
Joanna Błaś
Joanna Błaś (z d. Kuraś) urodziła się 23 lutego 1926 r. Córka Karola i Zofii (z d. Malinowska). W czasie II wojny światowej mieszkała we Lwowie. Ukrywała w swoim domu Żydów, m. in. Mariana Stalmeistera. Była także zaangażowana w pomoc w załatwianiu fałszywych dokumentów dla osób pochodzenia żydowskiego. Joan...
Johann Bryś - zamordowany za pomoc Żydom
– Tu masz ubrania do cywila, żeby cię nikt nie rozpoznał, a teraz słuchaj uważnie, co masz teraz robić – wyjaśniał Eliaszowi Jakubowiczowi Johann Bryś, przedstawiając mu plan jego ucieczki z obozu. Przez kilka następnych dni Bryś ukrywał Żyda u siebie. Jakubowicz nie był jedynym więźniem obozu czy mieszkańcem getta w So...
Józef Adamski - zamordowany za pomoc Żydom
– O, jedzie! – na widok zbliżającego się tramwaju sześćdziesięciolatek w jednej chwili mobilizował całą swoją uwagę, by we właściwym momencie – gdy tramwaj zasłoni bramę krakowskiego getta – przerzucić tam paczkę. Po drugiej stronie czekał już na nią Józef Aleksandrowicz, syn dr. Juliana Aleksandrowicza, wybitnego hemat...
Józef Albiniak
Józef Albiniak w czasie II wojny światowej mieszkał w okolicach Sobiboru (woj. lubelskie). Ukrywał Szlomo Szmajzera mężczyznę pochodzenia żydowskiego.
Józef Antosz
Józef Antosz ps. „Biały” należał do Batalionów Chłopskich. W czasie II wojny światowej był zaangażowany w pomoc Żydom w gminie Szczurowa (woj. małopolskie).
Józef Arecki
Józef Arecki urodził się w 1884 r. w Przemyślu (woj. podkarpackie). Syn Piotra i Katarzyny. W czasie II wojny światowej mieszkał w Krynicy Zdroju (woj. małopolskie). Tam współtworzył organizację, która zajmowała się pomocą Żydom. Zmarł w 1940 r. w Krynicy Zdroju.
Józef Arszennik
Józef Arszennik w czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Był kolejarzem. Uratował dwoje dzieci żydowskich, wyciągając je z pociągu i przekazując do sióstr w okolicach Wyszkowa (woj. mazowieckie).
Józef Babkowski
Józef Babkowski w czasie II wojny światowej mieszkał w Augustowie (woj. podlaskie). Pomagał Żydom o nazwisku Rechtman, uwięzionym w getcie.
Józef Bakalarz
Józef Bakalarz w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Jaroszowice (woj. małopolskie). Pomógł 2 Żydom, którym udało się uciec z getta, przekazując ich pod podany adres w Krakowie.
Józef Baloski z żoną
Józef Baloski razem z żoną w czasie II wojny światowej mieszkał w Zagórzu (woj. podkarpackie). Państwo Baloskowie pomagali ukrywać się żydowskiej rodzinie Rott.
Józef Balwierz
Józef Balwierz urodził się 24 listopada 1919 r. w Krakowie. W czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Prokocim (obecnie dzielnica Krakowa). Mąż Ireny (z d. Liebeskind). Ukrywał żydowską rodzinę Liebeskind. Józef zmarł 21 czerwca 2011 r. w Brazylii. Józef Balwierz otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodó...
Józef Banaś
Józef Banaś w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Pstrągowa (woj. podkarpackie). Pomagał ukrywać się Józefowi Naubardowi.
Józef Banek
Józef Banek w czasie II wojny światowej mieszkał w Tarnowie (woj. małopolskie). Ojciec Irmy (po mężu Kapłońska). Ukrywał pięciu żydowskich uciekinierów z tarnowskiego getta. Józef Banek otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1993 r.
Józef Barczyński
Józef Barczyński urodził się 4 grudnia 1900 r. W czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Wereszyca (obecnie Ukraina). Był zaangażowany w pomoc żydowskiej rodzinie Frimów z Przemyśla (woj. podkarpackie). Józef Barczyński otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1993 r.
Józef Bargla z kuzynem
Józef Bargla i jego kuzyn o tym samym nazwisku w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Świesielice (woj. mazowieckie). Oboje byli zaangażowani w ukrywanie i pomoc Żydom. Józefowi udało się zbiec wraz z rodziną przed przybyciem i rewizją żandarmów niemieckich z posterunku w Górkach.
Józef Bartoszko
Józef Bartoszko w czasie II wojny światowej mieszkał w Białymstoku. Pracował, jako dozorca bożnicy. 27 czerwca 1941 r. umożliwił ucieczkę 29 Żydom, z podpalonej przez Niemców płonącej już synagogi.
Józef Basamania
Józef Basamania w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Markuszowa (woj. Podkarpacie). Zaangażował się w dostarczanie pożywienia osobom pochodzenia żydowskiego.
Józef Bazan - zamordowany za pomoc Żydom
Rodzina Józefa Bazana, ubogiego gospodarza z Zabratówki (pow. rzeszowski), ocalała tylko dlatego, że w chwili niemieckiego najazdu nie było jej w domu. Samego Józefa bestialsko zamordowano. Oczywiście, nie oszczędzono też ukrywanego przez niego żydowskiego mężczyzny z dzieckiem [prawdopodobnie był to Abraham Leiba]. Zbr...
Józef Bednarczyk z córką Aliną
Józef Jan Bednarczyk ps. Białodrzew urodził się 24 czerwca 1907 r. we wsi Nowa Wieś (obecnie Józefów, pow. Otwock, woj. mazowieckie), w której mieszkał w czasie II wojny światowej. Ojciec Aliny (ur. 20 marca 1934 r.). Razem z córką dostarczał żywność kobiecie pochodzenia żydowskiego oraz przeprawiał przez Wisłę oso...
Józef Bem
Józef Bem w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Jakubowce (Ukraina). W swoim domu ukrywał osoby pochodzenia żydowskiego.
Józef Bieżuński
Józef Bieżuński urodził się w 1899 r. we wsi Wólka Kikolska (woj. mazowieckie). Syn Jakuba i Balbiny. W czasie II wojny światowej mieszkał w Wólce Kikolskiej. Ojciec Ireny. Był zaangażowany w pomoc dla ludności żydowskiej (m. in. organizowanie transportów, dostarczanie żywności, udzielanie schronienia).
Józef Bieżuński, jego żona i córka
Józef Bieżuński mieszkał z rodziną w Wólce Kikolskiej, gdzie prowadził gospodarstwo. Było ono położono 4 km od granicznej straży celnej. Pod koniec września 1942 r. na jego podwórko przyszedł około 35-letni mężczyzna. Towarzyszyła mu 22-letnią dziewczyna. Mężczyzna zapytał, czy może kupić mleko i odpocząć. Józef ...
Józef Bill
Józef Bill w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Turmont (obecnie Litwa). Ojciec Aliny Stępniewskiej. Był zaangażowany w pomoc Żydom.
Józef Błąd
Józef Błąd w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Łowisko (woj. podkarpackie). Dostarczał żywność osobie pochodzenia żydowskiego – Izaakowi Slisynbergowi.
Józef Bobik
Józef Bobik w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Majdan Pieniacki (obecnie Ukraina). Ukrywał w specjalnym schronie kilka osób o pochodzeniu żydowskim.
Józef Dąbrowski - zamordowany za pomoc Żydom
Józef Dąbrowski mieszkał w Warszawie. Wraz z kilkoma osobami tworzył grupę, która pomagała zamkniętym w getcie Żydom. Do tej grupy, poza Józefem, należeli: Janina Kornatak, Jan Chrzanowski, Jan Gadomski, Edmund i Janina Lisiccy oraz inne osoby nieznane z imienia i nazwiska. Osoby te działały w zorganizowany sp...
Józef Dybek ze wsi Kłyżów k. Niska
Józef Dybek pochodził ze wsi Kłyżów k. Niska. W czasie wojny należał do Armii Krajowej i pracował jako urzędnik gminy w Nisku, gdzie odpowiadał za wydawanie kenkart. Wykorzystywał swoje stanowisko, aby dostarczać podziemiu fałszywe dokumenty. W 1943 r. gestapo rozpoznało w jednym z miast żydow...
Józef Foryś z Januszkowic, województwo krośnieńskie
Józefa Forysia z Januszkowic (województwo krośnieńskie) zamordowano za dostarczanie żywności osobom pochodzenia żydowskiego*. Zabudowania jego gospodarstwa zostały spalone. Bibliografia: W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981. S. Wroński, M. Zwolak, Polac...
Józef Foryś - zamordowany za pomoc Żydom
Józefa Forysia z Januszkowic (województwo krośnieńskie) zamordowano za dostarczanie żywności osobom pochodzenia żydowskiego*. Zabudowania jego gospodarstwa zostały spalone. Bibliografia: Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom , Warszawa 1981. Wroński, M. Zwolak, P...
Józef i Agata Armatysowie
Józef i Agata Armatysowie w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Nowa Jastrząbka (woj. małopolskie). Rodzice 8 dzieci. Przyjęli pod swój dach żydowską rodzinę Wurzel. Józef i Agata Armatysowie otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1978 r.
Józef i Anna Banek
Józef i Anna Banek (z d. Bystrzycka, zm. 30 maja 1980 r.) w czasie II wojny światowej mieszkali w Warszawie. Udzielali pomocy żydowskiej rodzinie Dratwer. Józef i Anna Banek otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1976 r.
Józef i Anna Bawszycowie
Józef i Anna (z d. Nowicka) Bawszycowie w czasie II wojny światowej mieszkali w Wilnie. W swoim mieszkaniu, ukrywali kobietę pochodzenia żydowskiego Edebon wraz z córką Belą/Nelą. Józef zmarł w 1975 r., Anna zmarła w 1983 r.
Józef i Anna Bernatowicz
Józef Bernatowicz (urodził się 10 stycznia 1879 r. w Jarosławiu, woj. podkarpackie. Syn Antona i Ewy z d. Buhalska) i Anna Bernatowicz (z d. Halujko, urodziła się 13 lipca 1879 r. w Przemyślu, woj. podkarpackie. Córka Wasyla i Anastazji z d. Hamadiuk). W czasie II wojny światowej mieszkali we&nb...
Józef i Eleonora Baran
Józef (ur. 25 maja 1905 r.) i Eleonora (ur. 31 marca 1912 r.) Baran w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Horodyszcze (Ukraina). Rodzice dwójki dzieci. Ukrywali i pomagali żydowskiej rodzinie Kranz. Józef zmarł 25 grudnia 1983 r. Józef i Eleonora Baran otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród N...
Józef i Eleonora Baranowie ratują rodzinę Kranzów
Józef i Eleonora Baranowie mieszkali z 12-letnią córką i 7-miesięcznym synkiem w Borysławiu przy ul. Bukowinka (dzielnica Horodyszcze). Zajmowali dwa pokoje i kuchnię „Mąż pracował jako wiertacz w przemyśle naftowym, ja nie pracowałam, zajmowałam się domem i wychowaniem dzieci”1 – wspominała Eleonora. To ...
Józef i Franciszka Kuriata - zamordowani za pomoc Żydom
Chłopiec dosunął się do ściany. Wstrzymał na chwilę oddech. Czuł na sobie wilgoć psiego nosa, czuł ciepło oddechu dwóch brytanów i nagle… nagle psy sobie poszły. Podbiegły jeszcze raz. I znowu sobie poszły. Już na dobre. Tak po prostu. Nie było żadnego ujadania, by przywołać ukraińskich właścicieli, żadne...
Józef i Janina Abramowicz
Józef Abramowicz (ur. 1907 r.) mieszkał wraz z żoną Janiną w Warszawie. Małżeństwo od początku 1943 r. zaangażowało się w pomoc zbiegom z warszawskiego getta. Wśród osób, którym pomogli znajdowali się m. in. pani Dancigierowa z bliźniaczkami, Bronisław Klin, inżynier Leper, Aleksander Marek Malec oraz Rel...
Józef i Józefa Augustyn z miejscowości Szerzyny
Strzałem w tył głowy najpierw zabił Józefa, a potem jego żonę – Józefę (z d. Gotfryd). Następny miał być ich syn, Władysław (ur. 1 stycznia 1922 r.), świadek wcześniejszej egzekucji. W tym momencie do mierzącego w kierunku chłopaka gestapowca, Karla Haucha, podszedł policjant, Mikołaj Leszega. Po niemiecku pop...
Józef i Józefa Bartkowscy
Józef Bartkowski (ps. „Zapalniczka”) w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Rakszawa (woj. podkarpackie). Mąż Józefy (ps. „Dziarska”), ojciec Ireny (po mężu Garbacik). Razem z żoną był zaangażowany w pomoc żydowskim rodzinom Goldberg i Wilbersztajn.
Józef i Józefa Biernat
Józef (ur. 22 czerwca 1924 r. w Piaskach Wielkich – obecnie dzielnica Krakowa, Syn Wojciecha i Heleny z d. Tyranowska) i Józefa Biernat (z d. Czort, ur. 20 lutego 1924 r. w Krakowie). W czasie II wojny światowej mieszkali w Krakowie. Byli zaangażowani w pomoc ludności żydowskiej poprzez do...
Józef i Józefa Biernatowie, Józef i Julian Czortowie, Józef Żurek, Tadeusz i Cecylia Rewilakowie, ks. Franciszek Dźwigoński, Adam Wajda
Józefa Czort mieszkała z rodzicami i rodzeństwem we wsi Piaski Wielkie pod Krakowem. Okoliczna ludność zajmowała się rzeźnictwem i produkcją mięsa. Po wybuchu wojny mieszkańcy Piasków Wielkich utworzyli Komitet Opieki nad Ofiarami Wojny. Na jego czele stanął ówczesny wikary parafii – ks. Franciszek Dźwigoński. W&nb...
Józef i Józefa Błaszczak
Józef i Józefa Błaszczak w czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Palikije (woj. lubelskie). Rodzice Heleny (po mężu Pomorska). Ukrywali osoby pochodzenia żydowskiego.
Józef i Józefa Dmochowie - zamordowani za pomoc Żydom
„Pan Donos” to człowiek o setkach korzeni, płci obojga. Latem 1943 dotarł z Helenowa na posterunek w Radzyminie. Niemcy ufali „Panom Donosom” i tym razem również nie omieszkali go posłuchać. „Józef i Józefa Dmochowie zamieszkali w Helenowie ukrywają kilkunastu Żydów” – zanotowali skrupulatnie i pojec...
Józef i Józefina Gmochowie z miejscowości Ciopan
Józef i Józefina Gmochowie mieli czworo dzieci. Wojna zastała ich w miejscowości Ciopan, gdzie wiedli spokojne życie. Wieś była rozproszona po lesie, co sprzyjało udzielaniu pomocy ludności żydowskiej. Józef i Józefina wiedzieli, że każda – nawet najmniejsza – pomoc udzielona Żydom może sprowadzić na całą rodzinę...
Józef i Julia Barowie
Józef (ur. 24 stycznia 1898 r., zm. 12 grudnia 1959 r.) i Julia (z d. Szpytma, ur. 1 stycznia 1902 r.) Barowie. W czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Markowa (woj. podkarpackie). Rodzice Janiny (po mężu Czarnota). Ukrywali żydowską rodzinę Riesenbach. Józef i Julia Baranowie otrzymali tytuł Sp...
Józef i Julia Przygodzcy
Józef i Julia Przygodzcy w czasie okupacji mieszkali w Wilnie przy ulicy Świdrygajła 28. Józef Przygodzki był właścicielem zakładu ślusarskiego, przekształconego w 1939 roku przez Sowietów w spółdzielnię. Po wstąpieniu Niemców do Wilna, zakład został przez nich przejęty, Józefa zaś pozostawiono na stanowi...
Józef i Ludmiła Kaniowie, rodzina Golbów
Józef Kania mieszkał w Warszawie z żoną Ludmiłą i synem Andrzejem (ur. 1939). Przed wojną pracował jako ustawiacz maszyn w fabryce broni w Forcie Wola. W 1939 r. Józef został właścicielem domu w miejscowości Blizne Jasińskiego. na obrzeżach Warszawy. Przeprowadzkę do nowego lokum wstrzymał wybuch wo...
Józef i Maria Baran
Józef i Maria Baran w czasie II wojny światowej mieszkali w Wadowicach (woj. małopolskie). Rodzice czworga dzieci. Udzielili pomocy finansowej żydowskiej rodzinie Guler.
Józef i Maria Baumgarten
Józef i Maria Baumgarten w czasie II wojny światowej mieszkali w Drohobyczu (Ukraina). Ukrywali w swoim domu Ludwikę Loew oraz jej matkę Elżbietę Obrowicz. Józef i Maria Baumgarten otrzymali tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1994 r.
Józef i Maria Bocheńscy z synem Antonim
Józef i Maria Bocheńscy z synem Antonim w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Michowice (woj. łódzkie). Józef wraz z żoną i synem uratowali czworo rodzeństwa którym rodziców zamordowano w getcie w Rawie Mazowieckiej w trakcie jego likwidacji. Ocaleni przez nich Żydzi to: Sala, Janek, Lubka i&n...
Józef i Maria Płzaińscy z córką Zuzanną
Józef i Maria (z d. Mika) Płzaińscy podczas II wojny światowej mieszkali w miejscowości Święty Stanisław (dzisiejsza Ukraina). Rodzice Zuzanny (po drugim mężu Baran, po pierwszym mężu Warchoł, ur. 8 września 1931 r). Rodzina Płazińskich ukrywała dwie osoby żydowskiego pochodzenia: Annę Lubicz z d. Weisman i Józefa Rener...
Józef i Maria Szulcowie, ich syn Leszek
Józef i Maria Szulcowie mieszkali z nastoletnimi synami (Zbigniewem i Leszkiem) w Stryju (dawne województwo stanisławowskie). Józef prowadził zakłady masarskie, rodzinie powodziło się bardzo dobrze. Leszek wspomina po latach: „Stryj, miasto, w którym się urodziłem, przed wojną liczył sobie ok. 35 tys. mieszkańców...
Józef i Rozalia Beck
Józef i Rozalia (z d. Martyniuk) Beck w czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Turka (Ukraina). Rodzice siedmiorga dzieci. Przez okres dwóch tygodni, na terenie swojego gospodarstwa ukrywali osoby pochodzenia żydowskiego małżeństwo Juliana i Salci Milbauer wraz z córką Rózia oraz Minę Bloufeld wraz z córką...
Józef i Stefania Biesaga
Józef (ur. 9 marca 1931 r. w Smardzowicach) i Stefania Biesaga. W czasie II wojny światowej mieszkali we wsi Smardzowice (woj. małopolskie). Rodzice Józefa. Ukrywali trzy osoby pochodzenia żydowskiego. Józef zmarł 1 stycznia 1972 r. Józef Biesaga otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 2000 r.
Józef i Zofia Baran
Józef i Zofia Baran w czasie II wojny światowej mieszkali w Węgliskach (woj. podkarpackie). Rodzice Franciszka. Ukrywali i pomagali Żydowi Herschowi Reich.
Józef Kubik - zamordowany za pomoc Żydom
Józef Kubik, podobnie jak dwóch innych Józefów: Mech i Ochał, mieli nieszczęście mieszkać pod lasem. „Skoro mieszkają pod lasem, to na pewno pomagają Żydom, co się tam ukrywają” – dedukowali Niemcy. „A skoro im pomagają, to – zgodnie z prawem – kara musi być” – rozumowali. I tak oto jedynie na podstawie domniemania...
Józef Młynarski z Bystrzejowic k. Piasków
Józef Młynarski mieszkał w Bystrzejowicach k. Piasków. W wykopanej ziemiance ukrywał pięć osób narodowości żydowskiej. Pomagał od września 1942 r. Został aresztowany w styczniu 1943 r. Ktoś doniósł na niego. Niemcy, którzy przybyli do gospodarstwa, nie znaleźli ani kryjówki, ani Żydów. Mimo to Józe...
Józef Wielgosz i Elżbieta Nowak z domu Wielgosz wspominają rodziców
Józef Wielgosz urodzony 1 stycznia 1933 r. w Stobiernej wraz ze swoją siostrą Elżbietą Nowak (z d. Wielgosz) wspominają własnych rodziców – Jakuba i Katarzynę, którzy pomimo biedy pomagali zaprzyjaźnionej żydowskiej rodzinie. Małżeństwo Wielgoszów ukryło ocalonych z łapanki Żydów, a kryjówka, którą dla nich znaleźl...
Józef Wydmański - zamordowany za pomoc Żydom
– Podpalili całą chałupę i spalili jego i tego Żyda właśnie – wystraszonym głosem mieszkaniec wsi Krępa, relacjonował swoim sąsiadom wydarzenia, które miały miejsce we wsi obok. Przerażeni sąsiedzi pochowali się ze strachu w swoich domach. 23 kwietnia, piękną wczesną wiosną, kiedy pierwsze promienie słońca otula...
Józefa Bałdyga
Józefa Bałdyga w czasie II wojny światowej mieszkała w Węgrowie (woj. mazowieckie). Matka Pauliny (po mężu Arusztowicz). Przez dłuższy okres dożywiała Żydów ukrywających się na terenie Węgrowa.
Józefa Banaczkowska
Józefa Banaczkowska (z d. Ślusarczyk ) w czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Kamionki (woj. świętokrzyskie). Córka Aleksandra i Marii, siostra Zofii i Kazimierza. Pomagała ukrywać żydowskich braci Rozencwajg. Józefa Banaczkowska otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1991 r.
Józefa Baran
Józefa Baran w czasie II wojny światowej mieszkał w miejscowości Buczacz (Ukraina). Siostra Adeli (po mężu Falitarczyk). Ukrywała przez 3 miesiące Żydówkę Izabellę Schwarz. Józefa Baran otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1992 r.
Józefa Baranowska
Józefa Baranowska urodziła się w 1884 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w Mińsku Mazowieckim (woj. mazowieckie). Matka Ireny (po mężu Krasuska). Ukrywała i opiekowała się żydowskim chłopcem Bolkiem Strzyckim, później Bernard Krutz. Józefa zmarła w 1955 r. Józefa Baranowska otrzymała tytuł Sprawiedliwy...
Józefa Bednarek
Józefa Bednarek w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Z zawodu kucharka. Organizowała schronienie dla dwóch kobiet pochodzenia żydowskiego, Urszuli Szyszko i Heleny Bienensztok. Józefa Bednarek otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 2017 r.
Józefa Bernas
Józefa Bernas (z d. Grzywacz) urodziła się 20 czerwca 1911 r. W czasie II wojny światowej mieszkała we wsi Gorzyce Tarnobrzeskie (woj. podkarpackie). Józefa dostarczała żywność osobom pochodzenia żydowskiego.
Józefa Bielak
Józefa Bielak (z d. Bułak) w czasie wojny mieszkała w Dobczycach (woj. małopolskie). Ukrywała w swoim domu osoby pochodzenia żydowskiego. Józefa Bielak otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1990 r.
Józefa Bieniewska
Józefa Bieniewska w czasie II wojny światowej mieszkała w Warszawie. Pomagała ludności żydowskiej uciekającej z getta.
Józefa Bizior-Horysławska
Józefa Bizior-Horysławska w czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Bukaczowce (obecnie Ukraina). Ukrywała Żydówkę Zofię Kohn (z d. Breuer) oraz jej córkę Irenę. Józefa Bizior-Horysławska otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1987 r.
Józefa Gajur z synem Kazimierzem z wioski Kolonia Pasieka
Józefa Gajur mieszkała z synem Kazimierzem i dwoma wnukami (Józefem Mieczysławem i Władysławem) w wiosce Kolonia Pasieka. W 1942 r. przygarnęła pod swój dach żydowską dziewczynkę. „[…] Józefa Gajur jesienią, gdy poszła do lasu po chrust, znalazła płaczące żydowskie dziecko. To była dziewczynka w ...
Józefa Kałużyńska - zamordowana za pomoc Żydom
– Ka-łu-żyń-ska Jó-ze-fa, wieś Że-le-źni-ca. Dobrze. Zapisane i, właściwie, załatwione – notował, szemrząc pod nosem niemiecki funkcjonariusz. Spisywał dane z donosu dotyczące Polki mającej uczestniczyć w ukrywaniu Żydów. Na koniec jeszcze poprawił wygląd liter. – Estetyka – ważna rzecz! – uśmiechnął się pod nosem. Od zarejestr...
Józefa Kogut - zamordowana za pomoc Żydom
– Józefa, nie wracaj do domu, jeśli ci życie miłe, słyszysz – nalegali sąsiedzi z Zazamcza. Kobieta do domu jednak wróciła. Niemcy już na nią czekali. – Bierz się za łopatę i kop – wrzasnął Niemiec. Polka, przerażona, rozkaz wykonała. – A teraz klękaj tu – padła komenda. Po chwili padł strzał, a kobi...
Julia Abram z synami.
Julia Abram ze wsi Jankowa (gm. Bobowa) ukrywała u siebie na strychu miejscową Żydówkę. W pomoc zaangażowani byli także najstarsi synowie kobiety- Józef i Ludwik, którzy zanosili ukrywającej się Żydówce żywność. Kobiecie udało się dotrwać do końca wojny, jednak jej dalsze losy są nieznane.
Julia Aftanasow, Józefa Późniak i Helena Rudzińska
We wrześniu 1939 r. aktor i reżyser Aleksander Bardini wraz z rodzicami i rodziną siostry uciekli przed wojną do Lwowa. Po zajęciu Lwowa przez wojska niemieckie cała rodzina ze względu na żydowskie pochodzenie trafiła do getta. Aleksander wcielony do pracy w obozie, zdołał uciec na str...
Julia Barnaś
Julia Barnaś w czasie II wojny światowej mieszkała w miejscowości Żdżary (woj. wielkopolskie). Była zaangażowana w pomoc pięciu osobom pochodzenia żydowskiego.
Julia Pępiak uratowała Salomeę Helman i jej córeczkę
Bełżec (województwo lubelskie) od początków swego istnienia był miejscowością, w której współżyli ze sobą ludzie różnych wyznań i religii. Wczesną wiosną 1940 r. Niemcy zorganizowali tu najpierw obóz pracy przymusowej, a później obóz śmierci, jeden z najbardziej rozpoznawalnych obozów zagłady. To tu zosta...
Julian Ambroziewicz
Julian Ambroziewicz urodził się 12 lutego 1899 r. W czasie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Pomagał Żydom – uciekinierom z getta warszawskiego. Zmarł w 1989 r. Otrzymał tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata w 1993 r.
Julian Biały
Julian Biały w czasie II wojny światowej mieszkał we wsi Tybory Jezierne (woj. podlaskie). W swoim domu ukrywał rodzinę pochodzenia żydowskiego o nazwisku Segal.
Julian Dzikowski z Urzędowa z rodziną – żoną Franciszką i dziećmi
– Ejże, panowie, jakiś Żydas nam tu w pole czmycha – zwrócił się do swoich kompanów jeden z Niemców jadących drogą z Urzędowa do Kraśnika. – Uszanowanie! – zawołał Niemiec do czającego się w zbożu mężczyzny. – A skąd to idziecie? – zapytał. Żyd wygramolił się z pola i z miną nieszc...
Julian i Anna Baran
Julian (ur. w 1905 r., zm. w 1980 r.) i Anna (ur. w 1911 r.) Baran. W czasie II wojny światowej mieszkali w miejscowości Brzeżany (Ukraina). Wspólnie ukrywali Żydowską parę: Klarę i Marka Zipper, którzy uciekli z brzeżańskiego getta. Julian i Anna Baran otrzymali tytuł Sprawiedliwy w...
Julian i Helena Grzesiowscy z Zaleszczyków
„Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich.” (J 15,13). Ten napis z Ewangelii wg św. Jana będzie w Kaplicy Pamięci w Toruniu, gdzie na ścianach zostaną wypisane nazwiska bohaterskich Polaków ratujących ludność żydowską. Jak wiemy w Polsce podczas okupacj...
Julian Maciejko - zamordowany za pomoc Żydom
18 grudnia 1943 roku. Wydawało się, że wszystko jest jak zawsze: Julian Maciejko ostrożnie przedostał się na teren getta w Tarnowie i wszedł do jednego z budynków. Jak zwykle miał ze sobą żywność. Mieszkał w Tarnowie i od dłuższego czasu organizował pomoc dla zamkniętych w pobliskim getcie. Osob...
Julianna Bartoszkiewicz
Julianna Bartoszkiewicz (z d. Kucnerowicz) urodziła się 27 maja 1909 r. W czasie II wojny światowej mieszkała w Tomaszowie Mazowieckim (woj.łódzkie), a następnie w Warszawie. Żona Bronisława, matka Stanisława, Jerzego, Krystyny. Ukrywała i pomagała żydowskiemu małżeństwu Waldman. Julianna zmarła 11 sierpnia 1995&nb...
Julianna Mironiuk z dziećmi
Julianna Mironiuk (z d. Iwaniuk, ur. 1899 r. zm. w 1976 r.). W czasie II wojny światowej razem z dziecmi mieszkała we wsi Jakówki (woj. lubelskie). Matka Marianny, Stanisławy, Józefa i Anny. W swoim domu ukrywała Mendela Rybkowskiego, Perlę Rodzynka, Noach Rodzynka, Pinkusa Goldszefta i Motel Goldsze...
Julius Boss - zamordowany za pomoc Żydom
„Winny ułatwienia ucieczki z getta i udzielenia schronienia osobie pochodzenia żydowskiego” – zadekretował radomski Sąd Specjalny i 2 lipca 1943 r. skazał za to na śmierć Juliusa Bossa, niemieckiego kolonistę z polskim obywatelstwem mieszkającego w kolonii Grzędy (pow. kozienicki). Wyrok wykonano prawdopo...